- Šta je SELEN?
- Za šta je dobar?
- Selen u prehrani
SELEN je jedan od najjačih antioksidanata u prirodi. Ovaj esencijalni mineral, koji se u organizmu nalazi u tragovima, neophodan je za život i normalno funkcionisanje organizma. Odrasli ljudski organizam u prosjeku sadrži oko 20 mg selena od čega se najviše koncentracije nalaze u eritrocitima. bubrezima, jetri, srcu, slezeni itd..
Dnevni unos SELENA
- Dojenčadi od 6 do 11 mjeseci - 13-15 mcg.
- Bebe od 12 mjeseci do 6 godina - 19-21 mcg.
- Djeca od 7 do 11 godina - 29-31 mcg.
- Mladi ljudi od 15 do 19 godina - 53 mcg.
- Žene od 19 godina - 57 mcg;
- Muškarci od 19 godina - 73 mcg.
Zaštitna uloga Selena
Mineral selen vezuje arsen, olovo, živu, aluminijum i kadmijum, te tako izbacuje ove toksične elemente iz našeg organizma. Ovo dejstvo se pojačava ako se istovremeno uzimaju mangan, kalcijum, magnezijum, cink i selen.
Dobro je poznata i uloga selena u očuvanju reproduktivnog zdravlja muškaraca, a u novije vrijeme pokazana je i važnost selena u očuvanju reproduktivnog zdravlja žena. Selen je, naime, esencijalan za biosintezu testosterona, te stvaranje i razvoj muških spolnih stanica. Rezultati istraživanja pokazaju da unos selena putem dodataka prehrani doprinosi normalnoj sprematogenezi što može povoljno djelovati na povećanje plodnosti.
Selen je dobar za sledeće stvari:
- Kao antioksidans. Selen je odličan antioksidans, što znači da uništava slobodne radikale u organizmu, koji izazivaju mnoge zdravstvene probleme poput karcinoma, problema sa srcem, prijevremeno starenje..
- Za imunitet. Selen igra važnu ulogu u pravilnom funkcionisanju imunog sistema i pomaže u stvaranju T-ćelija iz belih krvnih zrnaca. Manjak selena u ishrani može dovesti do disfunkcije ovih antitijela.
- Za tiroidnu žlezdu. Selen pomaže u enzimskim reakcijama u ćelijama i veoma je važan za funkcionisanje štitne žlijezde.
- Prevenciju mnogih vrsta raka, a posebno raka dojke, želuca, grla i rektuma.
- Poboljšava protok krvi i snižava rizik za pojavu srčanih bolesti.
- Poboljšava plodnost. Utiče na proizvodnju spermatozoida i mušku plodnost.
- Prevenciju kardiovaskularnih oboljenja.
- Selen u namirnicama snižava nivo lošeg (LDL) holesterola, što je važan faktor u prevenciji gotovo svih oboljenja srca.
- Selen se preporučuje i za sprečavanje kardiomiopatije (upala i oštećenje srčanog mišića).
- Usporavanje starenja i povećava dugovečnost. Sprečava ubrzano starenje kože, ali i mišića i mozga.
- Liječenje infekcija disajnih organa. Oboljeli od astme veoma često imaju nedostatak selena u krvi.
- Jačanje potencije.
- Liječenje artritisa.
- Jačanje imunog sistema.
Kada je prehrambeni unos selena kontinuirano adekvatan, razina selena u tkivima se povećava do postizanja stabilnog stanja, te se tako prevenira nakupljanje do toksičnih razina.
Iako je potreba za esencijalnim elementom selenom prepoznata i kod ljudi i kod životinja, još uvijek nije dovoljno naglašeno koji je najbolji oblik selena za primjenu putem dodataka prehrani. Primjena organskih spojeva selena smatra se sigurnijom od anorganskih oblika. Peroralno unesen selenometionin metabolizira se izravno do aktivnih oblika selena, ili se pohranjuje u obliku metionina u tjelesnim proteinima. Metabolizam selenometionina usko je vezan uz metabolizam proteina.
Doziranje selena treba biti u skladu s njegovim učincima, a najviše blagodati postiže kod osoba s evidentiranim deficitom selena. Međutim, u prekomjernim količinama (više od 400 mcg na dan) može biti toksičan. Važno je naglasiti kako se simptomi trovanja (mučnina, povrćanje, ispadanje kose) očituju isključivo kao posljedica dodataka prehrani, jer se ta količina vrlo teško može unijeti hranom.
